گاه هنگام مشاهده ی سیر یک زندگی به واسطه ی آثار گذشته و حالِ یک نقاش درمی یابیم که با چیزی فراتر از سیر تکامل زبان و نگاه او رویاروییم، این آثار گویی تّلی از «صداها» و «من »های او را پیش چشم ما می نهد. اما آنگاه که با چشمانی نیمه باز ــ چشمان حافظه ــ به هیئت او می نگریم، در می یابیم که این جا یک تن بیش نیست، هم او که در گذر زمان از خیالی به خیال دیگر فرو می شود، از خیال شرحه شرحه گی به خیالِ سامان دادن؛ از خیال خلق فرم ها ــ آن انتظام و یکپارچگی لغزان ــ به خیالِ انشقاق، گسیختن و پراکندن؛ از خیالِ شکل منزه چیزها که راهیِ سکوت می شود به خیال دال های کثیرِ سر بر آورده از هر سو، با نجواها و صداهای محبوسان درون شان... و البته این خیال گاه در هیئت موجی غّرنده است که فرو می بلعد، آن سان که خویشتن را دیرزمانی از برابر چشمان خویشتن غایب می کند.
اما مِلاک و ضامن تقدم و تأخر این خیالات چیست؟ چه می توان گفت اگر به گاهِ سامان دادن، خیال گسیختن و پراکندن در هوایی پاک و منزه به سراغ مان می آید، و آن گاه که گسیخته و بی «من» شده ایم میل به آشیانه ای چیده و پاکیزه رهایمان نمی کند؟ آری، زمانی ست برای سامان دادن و زمانی برای پراکندن، و نه دستی که همواره می سازد و دستی دیگر که همیشه ویران می کند. دستِ امروز نقاش، که در هوای ناپایدار و مرّدد پرده اش، اندام و اسباب زندگی را می پراکنَد و پرتاب می کند، دستِ دیروز اوست که گویی با منقاش، یقینِ اجزاء لایزال زیستن را می چید و سامان می بخشید. آیا این گونه است که اطمینان از پس تردید می آید، آراستگی از پسِ آشفتگی؟ اگر برعکس این باشد چه، آن سان که گفته اند «منتهای کمال نقصان است»؟ وانگهی، مگر بر زمین ما پاییز از پسِ تابستان نمی آید؟
ما کلمات این زندگی را می شناسیم؛ کلماتِ تناقضِ ناب و کلماتِ نقصان را، اما معنای جمله اش را درنمی یابیم.
وحید حکیم
اردیبهشت ۱۳۹۵